ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Παντελία Γ. Σαραφάδη, Λογοθεραπεύτρια

Γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στη περιοχή του Κολωνού. Σπούδασε Λογοθεραπεία στο Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πατρών. Εκπαιδεύτηκε στο Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών και στο Εθνικό Ίδρυμα Αποκατάστασης Αναπήρων. Είναι επίσης πτυχιούχος εθελοντής διερμηνέας Ολικής και Νοηματικής Επικοινωνίας, καθώς και Μέλος του Συλλόγου Λογοπαθολόγων Λογοθεραπευτών Ελλάδος (ΣΕΛΛΕ). Εργάστηκε σε κέντρα αποκατάστασης ως λογοθεραπεύτρια με παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές λόγου/ομιλίας, μαθησιακές δυσκολίες και διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές, καθώς και με ενήλικες με νευρογενείς διαταραχές. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται στο Λογοθεραπευτήριο που δημιούργησε η ίδια. 

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι μια από τις συχνότερες νευροβιολογικές διαταραχές συμπεριφοράς της παιδικής ηλικίας, η οποία συνεχίζεται, κατά ένα σημαντικό ποσοστό, και στην ενήλικη ζωή. Εμφανίζεται στο 5-7% του μαθητικού πληθυσμού με σχέση συνήθως 3:1 υπέρ των αγοριών. Η εμφάνιση της ΔΕΠΥ συνήθως γίνεται αντιληπτή μεταξύ των 3 με 7 χρόνων της ηλικίας του παιδιού, δηλαδή στην ηλικία που αρχίζει να εντάσσεται στο σχολικό περιβάλλον και αυξάνονται οι απαιτήσεις προσοχής και συγκέντρωσης.

Χαρακτηριστικά Συμπτώματα
  1. Υπερκινητικότητα: το παιδί πηγαινοέρχεται συνεχώς, δεν μπορεί να καθίσει σε ένα μέρος, στριφογυρίζει στο κάθισμα του, κινείται αδιάκοπα όσο κάθεται, παίζει με τα χέρια του ή με αντικείμενα γύρω του.
  2. Ελλειματική Προσοχή: το παιδί συγκεντρώνεται μόνο σε πράγματα που το ενδιαφέρουν περιστασιακά (μία ή πολλές ασχολίες συγχρόνως)
  3. Παρορμητικότητα: το παιδί λέει πράγματα τα οποία αμέσως μετανοιώνει, ή κάνει ανεξέλεγκτες και συχνά ριψοκίνδυνες κινήσεις π.χ. σπρώχνει, χτυπά τοίχους κλπ.  


Συχνά η ΔΕΠΥ συνυπάρχει με άλλες διαταραχές που χρειάζεται να αντιμετωπιστούν κατάλληλα από τους αρμόδιους ειδικούς. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να είναι:
  • Μαθησιακές Δυσκολίες/Δυσλεξία
  • Ειδικές Γλωσσικές Διαταραχές
  • Προβλήματα Λόγου και Ομιλίας
  • Εναντιωματική συμπεριφορά, επιθετικότητα, προβλήματα κοινωνικότητας
  • Συναισθηματικές διαταραχές
  • Ψυχοπαθολογικές διαταραχές

Τι χρειάζεται ένα παιδί με ΔΕΠΥ;
  • Δομή στην εργασία και στο περιβάλλον τους, στο σπίτι και στο σχολείο
  • Όρια σαφή και προκαθορισμένα για το τι μπορούν και τι δε μπορούν να κάνουν
  • Τακτική επιτήρηση  με ευαισθησία
  • Καθοδήγηση και επεξηγήσεις στις εργασίες που καλούνται να κάνουν
  • Συχνά διαλείμματα και γρήγορη εναλλαγή ερεθισμάτων, επειδή κουράζονται και βαριούνται εύκολα
  •  Συχνή βλεματική επαφή ειδικά όταν τους απευθύνεστε
  • Συνέπεια και σεβασμό σε κοινά συμφωνημένους όρους
  • Επιβράβευση, ενθάρρυνση, αποδοχή, κατανόηση και συμπάθεια
  • Χαμόγελο και γέλιο!
(Πηγή: Λιβανίου, Μαθησιακές Δυσκολίες και Προβλήματα Συμπεριφοράς, Κέδρος 2004)


Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (Αυτισμός)

Οι Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) αποτελούν ομάδα διαταραχών χαρακτηριζόμενη από δυσκολίες στην ανάπτυξη πολλαπλών βασικών ανθρώπινων λειτουργιών, όπως η επικοινωνία και η κοινωνικοποίηση. Από τις πιο συχνές μορφές αυτών των διαταραχών αποτελεί ο Αυτισμός.

Αυτισμός
Ο Αυτισμός είναι η πιο κοινή κατάσταση στη κατηγορία των ΔΑΔ. Δεν είναι μια διανοητική ασθένεια. Είναι μια εφ' όρου ζωής αναπτυξιακή διαταραχή που εμποδίζει τα άτομα να κατανοούν  σωστά όσα βλέπουν ακούν και γενικά αισθάνονται. Η συχνότητα εμφάνισης του Αυτισμού κυμαίνεται από 2 έως 11 άτομα σε πληθυσμό 10.000 ατόμων. Η ζυγαριά γέρνει προς τη πλευρά των αγοριών με αναλογία 4:1 έναντι των κοριτσιών.


Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του παιδιού με Αυτισμό;

Γενικά χαρακτηριστικά:
  • Κοινωνικά απομονωμένο-αδιάφορο-αδέξιο (κλεισμένο στον εαυτό του)
  • Έλλειψη κοινωνικής/συναισθηματικής αλληλεπίδρασης με τους γύρω του
  • Αδυνατεί να διατηρήσει βλεματική επαφή με τους γύρω του
  • Προβλήματα στον έλεγχο και τη μίμηση κινήσεων
  • Μπορεί να έχει ακατάλληλες συναισθηματικές αντιδράσεις
  •  Ιδιαίτερες ικανότητες σε δραστηριότητες  που δε περιλαμβάνουν γλώσσα (μουσική, αριθμητική, κατασκευαστικές δραστηριότητες) 
  • Προβλήματα συμπεριφοράς

Χαρακτηριστικά Λόγου και Ομιλίας:
  • Καθυστερούν να αναπτύξουν ομιλία (Στις μισές των περιπτώσεων μέχρι την ηλικία των 5  ετών δεν υπάρχει λόγος. Το παιδί μπορεί να βγάζει ήχους, να μουρμουρίζει ή να επαναλαμβάνει λέξεις ή φράσεις χωρίς νόημα και χωρίς αξία επικοινωνίας)
  • Δυσκολεύονται στην πραγματολογία /χρήση και σημασιολογία της γλώσσας
  • Διαταραχή στη κατανόηση απλών και σύνθετων εντολών
  • Δυσκολίες αντίληψης και επεξεργασίας μεταφορικών εννοιών
  • Ανώριμη γραμματική δομή, χρήση στερεοτυπιών
  • Παρατηρούνται νεολογισμοί, κατασκευή νέων λέξεων με άγνωστη όμως σημασία για τον συνομιλητή
  • Δυσκολία στη χρήση αντωνυμιών, προθέσεων, προσώπων
  • Χρησιμοποιεί ομιλία που μοιάζει με ρομπότ  (ομιλία χωρίς συναίσθημα)
Χαρακτηριστικά Λεκτικής και μη-Λεκτικής επικοινωνίας:
  • Δυσκολεύεται να κατανοήσει και να χρησιμοποιήσει κάθε μορφή λεκτικής και μη-λεκτικής επικοινωνίας
  • Αδιαφορούν ή δεν απαντούν όταν τους μιλούν οι άλλοι (συχνά δεν απαντούν ούτε όταν ακούσουν το όνομά τους)
  • Δυσκολεύονται να ερμηνεύσουν τι σκέφτονται οι άλλοι ή τι νιώθουν, επειδή δε μπορούν να καταλάβουν τα κοινωνικά "συνθήματα" όπως χειρονομίες, την έκφραση του προσώπου, τη στάση του σώματος, τον τόνο της φωνής
  • Είναι επίσης δύσκολο να κατανοηθεί η γλώσσα του σώματός τους. Εκφράσεις προσώπου, κινήσεις και χειρονομίες σπάνια ταιριάζουν με όσα λένε.
  • Δε γνωρίζουν πως να παίζουν με άλλα παιδιά
  • Ανικανότητα να ξεκινήσουν ή να διατηρήσουν μια συζήτηση με άλλα άτομα
Τι προσφέρει η Λογοθεραπεία σε ένα παιδί με Αυτισμό;
Η καλύτερη αντιμετώπιση του Αυτισμού μπορεί να πραγματοποιηθεί εντάσσοντας το παιδί σε ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα θεραπείας ειδικά διαμορφωμένο για τις δικές του ανάγκες, από τα πρώτα κιόλας προσχολικά χρόνια. Στόχος δεν πρέπει να είναι μόνο η ανάπτυξη ομιλίας του παιδιού αλλά η ανάπτυξη της επικοινωνίας. Δηλαδή να δοθούν όσο το δυνατό περισσότερα εφόδια ώστε το παιδί να χρησιμοποιεί λειτουργικά λεκτική και μη-λεκτική επικοινωνία.



ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (κατά ηλικία)

Ηλικία 0-6 μηνών
Τρομάζει με ήχους
Αναγνωρίζει ήχους
Εντοπίζει τον ήχο γυρνώντας το κεφάλι
Επαναλαμβάνει τους ίδιους ήχους
Συχνά ψιθυρίζει και βγάζει ευχάριστους ήχους
Μιμείται ήχους
Χρησιμοποιεί ήχους ή χειρονομίες για να υποδείξει ανάγκες
Χρησιμοποιεί διαφορετικό κλάμα για να εκφράσει διαφορετικές ανάγκες
Χαμογελάει όταν του μιλάνε
Χρησιμοποιεί τα φωνήματα /b/, /p/ και /m/ όταν μουρμουρίζει
Ποικίλλει σε ύψος και ένταση η φωνή του

Ηλικία 7-12 μηνών
Καταλαβαίνει το ναι και το όχι
Καταλαβαίνει και αποκρίνεται στο όνομά του
Ακούει και μιμείται περισσότερους ήχους
Αναγνωρίζει λέξεις που σχετίζονται με  συνηθισμένα αντικείμενα (π.χ. κούπα, παπούτσι, χυμός)
Χρησιμοποιεί μεγάλη ποικιλία ήχων όταν μουρμουρίζει
Μιμείται μερικούς ήχους και μελωδίες των ενηλίκων
Χρησιμοποιεί ήχους ακόμη και όταν κλαίει μόνο για να προκαλέσει την προσοχή
Ακούει όταν του μιλάς
Αρχίζει να μετατρέπει το μουρμούρισμα σε ακατάληπτη γλώσσα
Παράγει μίας ή περισσότερες λέξεις
Χρησιμοποιεί ουσιαστικά
Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 1-3 λέξεων
Κατανοεί απλές εντολές

Ηλικία 13-18 μηνών
Χρησιμοποιεί πρότυπα επιτονισμού ενηλίκων.
Χρησιμοποιεί ηχολαλία και μη καταληπτή ομιλία (νεολογισμοί).
Παραλείπει μερικά αρχικά σύμφωνα και σχεδόν όλα τα τελικά σύμφωνα.
Ακολουθεί απλές εντολές.
Αναγνωρίζει 1 με 3 μέρη του σώματος.
Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο από 3 έως 20 ή περισσότερες λέξεις(κυρίως ουσιαστικά)
Συνδυάζει χειρονομίες και λόγο.
Κάνει έκκληση για τα περισσότερα από τα αντικείμενα που επιθυμεί.

Ηλικία 19-24 μηνών
Χρησιμοποιεί λέξεις πιο συχνά από ασυνάρτητη ομιλία (νεολογισμούς).
Είναι 25-50% κατανοητό στους ξένους.
Αρχίζει να συνδυάζει ουσιαστικά και ρήματα.
Αρχίζει να χρησιμοποιεί αντωνυμίες.
Χρησιμοποιεί κατάλληλο χρωματισμό στη φωνή για τις ερωτήσεις.
Απαντά στην ερώτηση "τι είναι αυτό;".
Διασκεδάζει ακούγοντας ιστορίες.
Γνωρίζει 5 μέρη του σώματος.
Ονομάζει επακριβώς μερικά οικεία αντικείμενα.
Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50 με 100 ή και περισσότερες λέξεις.
Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 300 ή περισσότερων λέξεων.

Ηλικία 2-3 ετών
Ο λόγος είναι καταληπτός 50-75%.
Συνεχίζει να ηχολαλεί όταν συναντά δυσκολίες στο λόγο.
Καταλαβαίνει το "ένα" και τα "πολλά".
Εκφράζει την ανάγκη για τουαλέτα.(πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά).
Ζητάει αντικείμενα με το όνομά τους.
Δείχνει τις εικόνες σε βιβλίο ονομάζοντάς τις.
Αναγνωρίζει διάφορα μέρη του σώματος.
Ακολουθεί απλές εντολές και απαντά στις απλές ερωτήσεις.
Απολαμβάνει να ακούει μικρές ιστορίες, τραγούδια και ρυθμούς.
Κάνει ερωτήσεις με 1 ή 2 λέξεις.
Χρησιμοποιεί φράσεις 3-4 λέξεων, με Υποκείμενο-Ρήμα-Αντικείμενο
Χρησιμοποιεί μερικές προθέσεις ,άρθρα, ρήματα στον ενεστώτα, ομαλό πληθυντικό και ανώμαλους τύπους στον αόριστο.
Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 500 ως 900 ή περισσότερων λέξεων.
Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50 ως 250 ή περισσότερων λέξεων (ραγδαία ανάπτυξη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου).
Παρουσιάζει πολλαπλά γραμματικά λάθη.
Καταλαβαίνει τα περισσότερα πράγματα από αυτά που του λέγονται.
Μιλάει με δυνατή φωνή.
Χρησιμοποιεί τα φωνήεντα σωστά.
Χρησιμοποιεί σωστά σύμφωνα σε αρχική θέση
Χρησιμοποιεί περίπου 27 φωνήματα.
Χρησιμοποιεί το βοηθητικό "είναι"
Χρησιμοποιεί μερικά ομαλά ρήματα στον αόριστο, κτητικά μορφήματα, αντωνυμίες και προστακτική.

Ηλικία 3-4 ετών
Καταλαβαίνει τη λειτουργία των αντικειμένων.
Καταλαβαίνει διαφορές στις έννοιες(σταματάω-ξεκινάω, μέσα-πάνω, μικρό-μεγάλο)
Ακολουθεί εντολές που αποτελούνται από 2 και 3 μέρη.
Ρωτάει και απαντάει σε απλές ερωτήσεις(ποιος, τι, πού, γιατί)
Συχνά κάνει ερωτήσεις και ζητά λεπτομέρειες στις απαντήσεις.
Χρησιμοποιεί την ομιλία για να εκφράσει συναισθήματα.
Χρησιμοποιεί 4 με 5 λέξεις στις προτάσεις.
Αναγνωρίζει αντικείμενα με το όνομά τους.
Χειρίζεται επιδέξια τους ενήλικες και παρατηρεί.
Χρησιμοποιεί ουσιαστικά και ρήματα πιο συχνά.
Έχει αίσθηση του παρελθόντος και του μέλλοντος.
Έχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο 1200-2000 λέξεων.
Έχει ένα εκφραστικό λεξιλόγιο 800-1500 λέξεων.
Ο λόγος είναι 80% καταληπτός.
Η γραμματική βελτιώνεται αν και κάποια λάθη επιμένουν.
Κατάλληλη χρήση του "είμαι" και "είναι" στις προτάσεις.
Βάζει 2 γεγονότα σε χρονολογική σειρά.
Συμμετέχει σε συζητήσεις.
Συνεπής χρήση ομαλού πληθυντικού, κτητικών αντωνυμιών και ρημάτων αορίστου.

Ηλικία 4-5 ετών
Κατανοεί τις έννοιες των αριθμών ως το 3.
Αναγνωρίζει 1 ως 3 χρώματα.
Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 2800 ή περισσότερων λέξεων.
Έχει λεξιλόγιο έκφρασης 900 ως 2000 ή παραπάνω λέξεων.
Μετράει ως το 10 μηχανικά.
Χρησιμοποιεί γραμματικά σωστές προτάσεις.
Χρησιμοποιεί προτάσεις 4 ως 8 λέξεων.
Απαντά σε σύνθετες ερωτήσεις που αποτελούνται από 2 μέρη.
Ρωτά για ορισμούς λέξεων.
Μιλά με μια συχνότητα 186 λέξεων ανά λεπτό περίπου.
Μειώνεται ο συνολικός αριθμός των επαναλήψεων.
Παράγει σύμφωνα με 90% ακρίβεια.
Μειώνεται σημαντικά ο αριθμός των συνεχών ηχητικών παραλείψεων και των υποκατάστατων.
Ο λόγος του είναι συνήθως καταληπτός από τους ξένους.
Μιλά σχετικά με εμπειρίες στο σχολείο, σε σπίτια φίλων κλπ.
Αναμεταδίδει με ακρίβεια μια μεγάλη ιστορία.
Δίνει προσοχή σε μια ιστορία και απαντά σε απλές ερωτήσεις σχετικά με αυτή.
Χρησιμοποιεί κτητικές αντωνυμίες, μέλλοντα χρόνο και συγκριτικά μορφήματα στις προτάσεις

Ηλικία 5-6 ετών
Ονομάζει 6 βασικά χρώματα και 3 βασικά σχήματα.
Ακολουθεί εντολές που αποτελούνται από 3 μέρη.
Κάνει ερωτήσεις με το "πώς".
Απαντά λεκτικά στο "Γεια" και στο "Τι κάνεις;".
Χρησιμοποιεί παρελθόντα και μέλλοντα χρόνο κατάλληλα.
Χρησιμοποιεί συνδέσμους.
Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο περίπου 13000 λέξεις.
Ονομάζει τα αντίθετα.
Ονομάζει διαδοχικά ημέρες της εβδομάδας.
Μετρά ως το 30 μηχανικά.
Ανταλλάσσει πληροφορίες και κάνει ερωτήσεις.
Χρησιμοποιεί προτάσεις με λεπτομέρειες.
Αναμεταδίδει με ακρίβεια μια ιστορία.
Τραγουδά ολόκληρα τραγούδια και απαγγέλει παιδικά ποιηματάκια.
Επικοινωνεί εύκολα με ενήλικες και άλλα παιδιά.

Ηλικία 6-7 ετών
Ονομάζει κάποια γράμματα, αριθμούς και νομίσματα.
Τοποθετεί κατά σειρά αριθμούς.
Κατανοεί το "αριστερά" και το "δεξιά".
Χρησιμοποιεί αυξανόμενα πιο σύνθετες περιγραφές.
Απασχολείται με συζητήσεις.
Έχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο περίπου 20000 λέξεων.
Χρησιμοποιεί προτάσεις μήκους 6 λέξεων περίπου.
Κατανοεί τις περισσότερες έννοιες του χρόνου.
Απαγγέλει το αλφάβητο.
Μετρά ως το 100 μηχανικά.
Χρησιμοποιεί περισσότερα μορφολογικά σημάδια καταλλήλως.
Χρησιμοποιεί κατάλληλα την παθητική φωνή.


REFERENCE  

Shipley G., McAfee G. Assessment in Speech-Language Pathology, Second Edition, 1998

Δυσαρθρία

Τι είναι η Δυσαρθρία;

Δυσαρθρία είναι μία νευρογενής διαταραχή παραγωγής της ομιλίας λόγω διαταραχής στο μυικό έλεγχο του μηχανισμού της ομιλίας μετά από εγκεφαλική βλάβη (π.χ. αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο)

Τι επηρεάζει η Δυσαρθρία;

Η Δυσαρθρία επηρεάζει τους εξής τομείς της ομιλίας:

  • Άρθρωση
  • Αναπνοή
  • Προσωδία
  • Φώνηση
  • Αντήχηχη

Τύποι Δυσαρθρίας

Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι Δυσαρθρίας ανάλογα με τις ανεπάρκειες που παρατηρούνται:
Χαλαρή Δυσαρθρία: Ανακριβής παραγωγή συμφώνων, βραχνή φωνή, μιας έντασης και ένα ύψος με υπερρινικότητα.
Σπαστική Δυσαρθρία: Ανακριβής παραγωγή συυμφώνων, αλλοίωση φωνηέντων, τραχιά (σκληρή φωνή), υπερρινικότητα.
Αταξική Δυσαρθρία: Ανακριβής παραγωγή συμφώνων, αλλοίωση φωνηέντων, τραχιά φωνή ίσως με τρέμουλο, σταθερό ύψος και ένταση.
Υπερκινητική Δυσαρθρία: Ανακριβής παραγωγή συμφώνων, αλλοίωση φωνηέντων, τραχιά ή και κοπιώδης φωνή με σπασίματα, σταθερό ύψος και ένταση.
Υποκινητική Δυσαρθρία: Μειωμένη ή μιας έντασης φωνή, τραχιά ποιότητα φωνής, ανώμαλη ταχύτητα ομιλίας.
Μικτή Δυσαρθρία: Ανακριβής παραγωγή συμφώνων, αλλοίωση φωνηέντων, τραχιά φωνή με υπερρινικότητα, σταθερό ύψος και ένταση, αργή ταχύτητα ομιλίας.
Δυσαρθρία λόγω Μονόπλευρης Βλάβης των Άνω Κινητικών Νευρώνων: προβλήματα άρθρωσης.

Ρόλος της Λογοθεραπείας

Ο λογοθεραπευτής αξιολογώντας την κάθε περίπτωση ασθενούς, εντοπίζει τα σημεία των δυσκολιών του και με κατάλληλες ασκήσεις και τεχνικές ενδυναμώνει ή χαλαρώνει τους αντίστοιχους μύες, ώστε ο ασθενής να είναι σε θέση να βελτιώσει περεταίρω τη δυσκολία σε όποιο τομέα της ομιλίας υπάρχει.

(Πηγή: Καμπανάρου, Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας, 2007)

Αφασία (Επίκτητη Διαταραχή Λόγου)

Τι είναι η Αφασία;

Αφασία θεωρείται η επίκτητη διαταραχή της επικοινωνίας που προκαλείται από εγκεφαλική βλάβη (π.χ. αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο) και χαρακτηρίζεται από μείωση των γλωσσικών λειτουργιών.
Συγκεκριμένα η αφασία μπορεί να καταστείλει:

  • τον προφορικό λόγο/έκφραση
  • την ακουστική αντίληψη
  • την ανάγνωση
  • τη γραφή

Αξιολόγηση Αφασίας

Για να ελεγχθεί αν ένας ασθενής έχει Αφασία αξιολογείται:
  1. Η παραγωγή του λόγου για να εκτιμηθεί αν είναι ρέων ή όχι.
  2. Η κατανόηση του προφορικού λόγου, για να εκτιμηθεί αν κατανοεί ή όχι τον προφορικό λόγο.
  3. Η επανάληψη λέξεων και προτάσεων
  4. Η κατονομασία.
  Τύποι Αφασίας
   
Ανάλογα με το πού εντοπίζονται οι δυσκολίες, η Αφασία χωρίζεται σε τύπους:
Ολική Αφασία: Δυσκολία σε παραγωγή λόγου,κατανόηση, επανάληψη και κατονομασία.
Αφασία Broca: Καλή κατανόηση, δυσκολία στη παραγωγή του λόγου, την επανάληψη και την κατονομασία.
Υποφλοιώδης Κινητική Αφασία: Καλή κατανόηση και επανάληψη, δυσκολία στη παραγωγή λόγου και την κατονομασία.
Αφασία Wernicke: Καλή παραγωγή λόγου, δυσκολία σε κατανόηση, επανάληψη και κατονομασία.
Υποφλοιώδης Αισθητηριακή: Καλή παραγωγή λόγου και επανάληψη, δυσκολία σε κατανόηση λόγου και κατονομασία.
Αφασία Αγωγής: Καλή παραγωγή και κατανόηση λόγου, δυσκολία σε επανάληψη και κατονομασία.
Ανομία (Αμνησιακή Αφασία): Καλή παραγωγή, κατανόηση και επανάληψη λόγου, δυσκολία στη κατονομασία.

Ρόλος της Λογοθεραπείας

Ο λογοθεραπευτής αξιολογώντας την κάθε περίπτωση ασθενούς, εντοπίζει τα σημεία των δυσκολιών του και με κατάλληλες ασκήσεις και τεχνικές επεμβαίνει ώστε ο ασθενής να είναι σε θέση να βελτιώσει περεταίρω τη δυσκολία σε όποιο τομέα του λόγου έχει προκληθεί.

(Πηγή: Καμπανάρου, Διαγνωστικά Θέματα Λογοθεραπείας, Έλλην 2007)

Δυσλεξία/Μαθησιακές Δυσκολίες

Τι είναι  δυσλεξία;

Δυσλεξία είναι η μαθησιακή δυσκολία η οποία αφορά την ανάγνωση, τη γραφή και την ορθογραφία, και μπορεί να την εμφανίζει ένα παιδί με φυσιολογική νοημοσύνη και κανονική οπτική και ακουστική λειτουργία.

Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα της Δυσλεξίας;
  • Ανάγνωση αργή με πολλά λάθη (παραλείψεις, προσθέσεις, αντιμεταθέσεις και αντικαταστάσεις γραμμάτων, συλλαβών και λέξεων).
  • Δυσκολία γραπτής απόδοσης της σκέψης και των γνώσεων.
  • Συχνά σοβαρά ορθογραφικά λάθη.
  • Σοβαρά προβλήματα στη φωνολογική συνειδητότητα.
  • Καθρεπτική γραφή (π.χ. γράφει 3 αντί για ε)
  • Παράλειψη του τονισμού των λέξεων και των σημείων στίξης σε προτάσεις.
  • Κακή εικόνα γραπτού με άσχημα γράμματα και αταξία.
  • Δυσκολία στην αποστήθιση.
  • ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητα)

Πώς περιγράφουν οι γονείς τις δυσκολίες των δυσλεξικών παιδιών τους;
  • Δεν αγαπούν το σχολείο και τα μαθήματα.
  • Δεν διαβάζουν εξωσχολικά βιβλία με ευχαρίστηση.
  • Καθυστερούν πολλή ώρα να τελειώσουν τη καθημερινή μελέτη για το σχολείο και δεν αποδίδουν όσο θα περίμεναν.
  • Αποσπάται συνεχώς η προσοχή τους κατά τη διάρκεια της μελέτης.
  • Ενώ στο σπίτι φαίνεται σαν να θυμούνται όσα διάβασαν, στο σχολείο τα ξεχνάνε.
  • Θέλουν το γονέα δίπλα για να διαβάσουν γιατί θεωρούν ότι δεν τα μαθαίνουν καλά διαβάζοντας μόνα τους.
  • Συχνά ξεχνούν τις εργασίες, το μάθημα που έχουν για μελέτη ή ανακοινώσεις που έγιναν στο σχολείο.
  • Μπορεί να μη κατανοούν το νόημα ενός κειμένου στο βιβλίο τους αν και δεν υπάρχουν άγνωστες λέξεις.
  • Δυσκολεύονται να μάθουν την προπαίδεια.
  • Ενώ γνωρίζουν τη λύση ενός προβλήματος στην αριθμητική, κάνουν λάθος είτε στις πράξεις είτε διότι δεν κατάλαβαν σωστά τα λόγια του προβλήματος.
  • Συνηθίζουν κι σε μεγαλύτερη ηλικία να χρησιμοποιούν τα δάχτυλα και για τις πιο απλές αριθμητικές πράξεις.
  • Δυσκολεύονται να μάθουν ονόματα, ημερομηνίες, χρονολογίες.
  • Δεν μπορούν να εκφράσουν με τα σωστά λόγια τις ιδέες τους.
  • Όταν τους δίνονται οδηγίες, αριθμοί τηλεφώνων και άλλα νιώθουν την ανάγκη  να τους τις επαναλαμβάνουν μερικές φορές, αλλιώς δεν τις συγκρατούν όλες.
  • Κάνουν λάθη ακόμα και στη αντιγραφή.
  • Είναι λιγόλογα, απαντούν μονολεκτικά.
  • Μπορεί να μπερδεύονται σχετικά με ώρα, ημερομηνία, χρονολογία.
  • Έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση.
  • Αποτυγχάνουν ακόμα και σε κάτι που μπορούν να καταφέρουν όταν λειτουργούν υπό άγχος και πίεση.

Ποια η συνεισφορά του λογοθεραπευτή;

Ένα παιδί με μαθησιακή δυσκολία/δυσλεξία θα ακολουθήσει ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα που θα ορίσει ο λογοθεραπευτής και θα έγκειται ειδικά στις δικές του δυσκολίες. Θα του δείξει μια διαφορετική οπτική μάθησης, πιο ευχάριστη, ώστε να του δοθεί η δυνατότητα να μπορεί να μαθαίνει όλα αυτά που δε μπορούσε πριν με το συνηθισμένο τρόπο διδασκαλίας. Ως αποτέλεσμα, μειώνονται τα συμπτώματα της δυσλεξίας και το παιδί ακολουθεί μια καλύτερη ακαδημαϊκή πορεία.



(Πηγή: Μαυρομμάτη Δώρα, Δυσλεξία: φύση του προβλήματος και αντιμετώπιση, Αθήνα 2004)



Αρθρωτική/Φωνολογική Διαταραχή

Στην Αρθρωτική/Φωνολογική διαταραχή, το παιδί χρησιμοποιεί ένα λάθος φώνημα αντί του επιθυμητού, ή παράγει το επιθυμητό φώνημα αλλοιώνοντας το.

Αιτίες
 Οι αιτίες μπορεί να είναι:
  • Οργανικές π.χ. σχιστία χειλιών/υπερώας, βαρηκοια
  • Λειτουργικές (λανθασμένη νοητική οργάνωση και κατάκτηση των φωνημάτων)

Συμβολή Λογοθεραπείας
Η λογοθεραπευτική παρέμβαση στην Αρθρωτική/Φωνολογική διαταραχή θα βοηθήσει το παιδί να έχει την ικανότητα να ξεχωρίζει το κάθε φώνημα και να το αρθρώνει σωστά στον καθημερινό αυθόρμητο λόγο του (στο σπίτι, στο σχολείο, στο παιχνίδι κλπ.) Το παιδί θα μπορεί να εκφράζεται λεκτικά χωρίς πλέον να αισθάνεται ότι μειονεκτεί έναντι των συνομιλητών του.